Op 15 juli 2022 heeft de Vlaamse Regering het ontwerp van het decreet tot wijziging principieel goedgekeurd. Daarmee is een eerste stap gezet naar de hervorming van de regelgeving van het integraal handelsvestigingenbeleid. De omgevingsvergunning voor kleinhandelsactiviteiten zal met andere worden enkele wijzigingen ondergaan.
De voorgestelde wijzigingen hebben tot doel de slagkracht van de steden en gemeenten te verhogen om de doelstellingen van het decreet te verwezenlijken. De aanpassing van het decreet kadert in de ambitie van de Vlaamse Regering om het beleid gericht op bedrijvige kernen te stimuleren. Ook zijn er enkele wijzigingen die enkel een aantal definities zullen scherp stellen.
Wat zou er veranderen?
Wij lijsten hieronder de belangrijkste wijzigingen van het toekomstige decreet op.
Opsplitsing categorie 4 'Andere producten'
Categorie 4 ‘andere producten’ zal worden opgesplitst. Deze categorie omvat winkels met sterk verschillende bezoekersfrequenties en mobiliteitseffecten en dus ook met een verschillende impact op de doelstellingen van het decreet.
De bestaande vierde categorie van kleinhandel ‘Andere producten’ zal worden opgesplitst in drie nieuwe categorieën:
- vervoers- en transportmiddelen (categorie 4)
- andere volumineuze goederen (categorie 5)
- andere niet-volumineuze goederen (categorie 6)
Het wijzigingsdecreet omvat een overgangsregel voor handelaars met een vergunning voor de huidige categorie 4 ‘Andere producten’. Zij kunnen met hun huidige vergunning verder zonder dat zij een nieuwe vergunning moeten aanvragen om hun categorie te specificeren. Hun aanbod wordt wel van rechtswege toebedeeld aan de nieuwe categorieën. Pas wanneer het huidig assortiment in die mate wijzigt dat hun aanbod van categorie verandert rekening houdend met de nieuwe categorieën, dient een vergunning aangevraagd te worden. De regeling heeft dus niet het gevolg dat er retroactief wordt ingegrepen.
Aanpassing definities
De striktere definitie voor een ‘handelsgeheel’ zoals opgenomen in dit ontwerp van wijzigingsdecreet houdt een vereenvoudiging in. Minder handelaars/ontwikkelaars zullen van elkaar afhankelijk zijn voor het aanvragen van een vergunning.
Door de aanpassing van de definitie van een ‘kleinhandelsbedrijf’ vallen nu ook maakbedrijven en afhaalpunten onder de definitie, waardoor deze eveneens een omgevingsvergunning voor kleinhandelsactiviteiten zullen nodig hebben vanaf 400 m² netto handelsoppervlakte. Dit zal ook gelden voor winkels waar de consument enkel de producten komt kiezen, maar de levering van de goederen later elders plaats vindt.
Vergunningsplicht bij het opsplitsen van handelszaken
De opsplitsing van grotere handelszaken in een aantal kleinere handelseenheden is momenteel niet vergunningsplichtig, maar zal dat dus wel worden in de nabije toekomst. Reden hiervoor is omdat het net deze ontwikkelingen zijn die een grote impact kunnen hebben op mobiliteitsgeneratie en op de complementariteit met de kern.
Schrapping van bepaalde detailhandelsactiviteiten uit de vergunningsplicht
Enkele specifieke types van (klein)handel zullen worden geschrapt uit het toepassingsgebied van de wetgeving. Het gaat met name om apotheken, tankstations en elektrische laadpunten, en veilinghuizen.
Handhavingsbevoegdheid voor lokale besturen
In het ontwerp van wijzigingdecreet is voorzien dat naast de politiezone in de toekomst ook de gemeente zelf of een intercommunale de handhaving op omgevingsvergunningen voor kleinhandel op zich kunnen nemen. Zo krijgt de gemeente meer mogelijkheden om in te grijpen bij schendingen van de vergunningsplicht of -voorwaarden.

Het ontwerp van aanpassing van het decreet integraal handelsvestigingsbeleid is door de Vlaamse Regering principieel goedgekeurd. Een aantal instellingen hebben inmiddels al over dit voorlopig goedgekeurde ontwerp advies uitgebracht.
Er wordt nog gewacht op het advies van de Raad van State. Daarna kan het Vlaams Parlement de decreetswijziging definitief goedkeuren, waarna er ook nog een bekendmaking in het Belgisch Staatsblad moet volgen.
Indien het decreet geen afwijkende datum/termijn voor de inwerkingtreding voorziet dan treedt een decreet maar inwerking de 10de dag na de bekendmaking in het Belgisch Staatsblad.